Nederlandse schilderkunst in de Gouden Eeuw

Johannes Vermeer: Meisje met de parel, circa 1665-1667, Mauritshuis, een van de bekendste werken uit de Gouden Eeuw. Kenmerkend voor dit werk is de studie naar het karakter van een persoon.

De Nederlandse schilderkunst kwam in de Gouden Eeuw, goeddeels samenvallend met de 17e eeuw, tot grote bloei. De vraag naar schilderijen nam enorm toe en kunstschilders moesten zich van elkaar zien te onderscheiden. Dit leidde tot een grote artistieke dynamiek en een eigen stijlontwikkeling. De dominante richting sloot aan bij Italiaans gewortelde stromingen als de barok en het caravaggisme, maar neigde allengs onder invloed van het calvinisme meer naar een ingetogen realisme. Deze schilderwijze zou als uiteindelijk typisch "Hollands" worden bestempeld. Parallel daaraan waren ook het classicisme en het maniërisme van invloed.

Thematisch kwam de bloei in de 17e-eeuwse Nederlandse schilderkunst tot uiting in vrijwel alle genres. Historische en Bijbelse taferelen, vaak allegorisch uitgewerkt, portretten (zowel individuele als groepsportretten), huiselijke taferelen, interieurs, landschappen, stadsgezichten, zeegezichten en stillevens: vrijwel elk onderwerp kende zijn eigen bloeiperiode.